Từ buổi sáng, mình đã thấy bản tin này do một anh bạn ở Việt Nam post trên diễn đàn facebook, nhưng vì công việc bộn bề, nên chỉ thoáng liếc, rồi lướt qua… Rõ là, lắm lúc mình cũng là thằng vô cảm!

Tối nay sau khi đã về đến nhà, bản tin lại hiện ra trước mắt một lần nữa, nhưng lần này là do một cô bạn khác vừa gởi vào cũng trên facebook…, và mình bắt đầu đọc kỹ hơn, trước do sự tò mò vì tấm hình kèm theo trong bài, là một chiếc xe buýt nằm dưới vực thẳm ngập ngang nước. Chắc đây phải là một tai nạn giao thông thảm khốc có vô số nạn nhân tội nghiệp, nhưng chuyện cứ lập lại với tốc độ trở thành quá thường xuyên ở quê nhà, nên thoáng nghĩ là chuyện bình thường… Đến khúc này thì thật sự giật mình, vì đâu phải lắm lúc, mình đích thực là thằng vô cảm!

Rồi khi đã đọc hết, hiểu ra câu chuyện thế này, và fan facebook xác nhận đấy là một câu chuyện thật, từng được BBC và CNN phổ biến 2008(?):
“Một chiếc xe bus chở đầy khách đang chạy trên đường đồi. Giữa đường, ba thằng du côn có vũ khí để mắt tới cô lái xe xinh đẹp. Chúng bắt cô dừng xe và muốn ‘vui vẻ’ với cô. Tất nhiên là cô lái xe kêu cứu, nhưng tất cả hành khách trên xe chỉ đáp lại bằng sự im lặng.

Lúc ấy một người đàn ông trung niên nom yếu ớt tiến lên yêu cầu ba tên du côn dừng tay; nhưng ông đã bị chúng đánh đập. Ông rất giận dữ và lớn tiếng kêu gọi các hành khách khác ngăn hành động man rợ kia lại nhưng chẳng ai hưởng ứng. Và cô lái xe bị ba tên côn đồ lôi vào bụi rậm bên đường.

Một giờ sau, ba tên du côn và cô lái xe tơi tả trở về xe và cô sẵn sàng cầm lái tiếp tục lên đường… – ‘Này ông kia, ông xuống xe đi!’ cô lái xe la lên với người đàn ông vừa tìm cách giúp mình. Người đàn ông sững sờ, nói: -‘Cô làm sao thế? Tôi mới vừa tìm cách cứu cô, tôi làm thế là sai à?’ –‘Cứu tôi ư? Ông đã làm gì để cứu tôi chứ?’ Cô lái xe vặn lại, và vài hành khách bình thản cười. Người đàn ông thật sự tức giận. Dù ông đã không có khả năng cứu cô, nhưng ông không nên bị đối xử như thế chứ. Ông từ chối xuống xe, và nói: ‘Tôi đã trả tiền đi xe nên tôi có quyền ở lại xe.’ Cô lái xe nhăn mặt nói: ‘Nếu ông không xuống, xe sẽ không chạy.’ Điều bất ngờ là hành khách, vốn lờ lảng hành động man rợ mới đây của bọn du côn, bỗng nhao nhao đồng lòng yêu cầu người đàn ông xuống xe, họ nói: -‘Ông ra khỏi xe đi, chúng tôi có nhiều công chuyện đang chờ và không thể trì hoãn thêm chút nào nữa!” Một vài hành khách khỏe hơn tìm cách lôi người đàn ông xuống xe. Ba tên du côn mỉm cười với nhau một cách ranh mãnh và bình luận: -‘Chắc tụi mình đã phục vụ cô nàng ra trò đấy nhỉ!’ Sau nhiều lời qua tiếng lại, hành lý của người đàn ông bị ném qua cửa sổ và ông bị đẩy ra khỏi xe. Chiếc xe bus lại khởi tiếp hành trình. Cô lái xe vuốt lại tóc tai và vặn radio lên hết cỡ.

Xe lên đến đỉnh đồi và ngoặt một cái chuẩn bị xuống đồi. Phía tay phải xe là một vực thẳm sâu hun hút. Tốc độ của xe bus tăng dần. Gương mặt cô lái xe bình thản, hai bàn tay giữ chặt vô lăng. Nước mắt trào ra trong hai mắt cô. Một tên du côn nhận thấy có gì không ổn, hắn nói với cô lái xe: -‘Chạy chậm thôi, cô định làm gì thế hả?’ Tên du côn tìm cách giằng lấy vô lăng, nhưng chiếc xe bus lao ra ngoài vực như mũi tên bật khỏi cây cung. Hôm sau, báo địa phương loan tin một tai nạn bi thảm xảy ra ở vùng ‘Phục Hổ Sơn’. Một chiếc xe cỡ trung rơi xuống vực, tài xế và 13 hành khách đều thiệt mạng. Người đàn ông đã bị đuổi xuống xe đọc tờ báo và khóc. Không ai biết ông khóc cái gì và vì sao mà khóc! .

Bạn có biết vì sao ông ta khóc? Nếu bạn có trên xe bus, bạn có đứng lên như người đàn ông kia? Chúng ta cần những người như ông để tạo nên và duy trì một xã hội bình thường! Khi ta đối xử với người khác bằng cả tấm lòng, ta sẽ nhận được hơi ấm và tình yêu từ mọi người!

Đây là một câu chuyện rất bi thảm. Bạn sẽ làm gì nếu như bạn là người lái xe?”

Rồi qua câu chuyện trên, có  người góp lời bàn rằng:
“Đừng nghĩ nó chỉ xảy ra ở Trung Quốc mà hãy nghĩ rằng nó là một việc liên quan đến lương tâm của con người bạn nhé. Việt Nam chưa có trường hợp nào lao xe xuống vực thế này nhưng việc thờ ơ với người khác thì có nhiều lắm.

Chúng ta quá vô tâm với cuộc sống xung quanh này.

Bao nhiêu người đọc xong bài viết này mà đã làm được một điều đơn giản hơn đó là dừng lại hỏi một người đang dắt bộ một chiếc xe trên đường ?

Bao nhiêu người trong số chúng ta đã dừng lại nhặt một viên gạch rơi giữa đường để người khác không đâm phải ?

Và bao nhiêu người sau khi đọc bài này sẽ thay đổi chính mình ? Nhiều lúc tôi không vui vì tôi là một thằng Điên giữa một xã hội vô cảm!”

Lời góp bàn chí lý lắm chứ, và biết đâu nó không rơi vào nhiều trường hợp của bất kỳ chúng ta, mà vô cảm có khi chỉ là biểu hiện trong thời điểm tích tắc, nhưng nguy cơ làm thành những hậu quả dài, lâu và to lớn.

Phim ngắn “Chuyến Xe Ðịnh Mệnh”, dựa trên chuyện có thật ở Trung Quốc
(BUS 44 《车四十四》Based Upon A True Story – Written & directed by Dayyan ENG 伍仕贤）

2.
Riêng trong ý tưởng tôi, ban đầu, để chọn một đề tựa thích hợp cho bài mới này, là nghĩ đến hình ảnh đáng thương của cô gái, hoặc là rất tử tế của người đàn ông kia, xem đó là trung tâm điểm của câu chuyện vì khuynh hướng tâm lý chung, chúng ta thường chỉ nghĩ đến sự đáng thương của từng cá nhân tội nghiệp hiện diện trong cuộc, rồi quên đi, rằng, có một cái vô hình dễ sợ hơn, to lớn hơn, bao trùm lên xã hội bây giờ.

Bằng hình ảnh của chiếc xe buýt tung mình ra khỏi con đường, là hành động tự sát, cáo chung một chủ nghĩa tập thể đã thai nghén, sinh sôi đứa con vô cảm quái thai ở thời đại văn minh nhân loại thế kỷ XXI. Nên cuối cùng thay vì đặt bài tựa, đại để như một ‘A few good men’ nhằm ca tụng đức tính quân tử của người đàn ông, hay là ‘Angels in hell’ vì cảm kích hành vi can đảm chí lân của cô gái tội nghiệp, thì  tôi cho rằng mọi chủ nghĩa xã hội, một khi chính nó biến con người không thể chủ động làm người, thì đó là một chủ nghĩa của xã hội tự sát!

Nhưng dầu sao, để cứu lấy xã hội đang lao ra vực thẳm, chúng ta hãy bắt đầu từ những mối thương tâm như trường hợp oan ức vừa xảy ra gần nhất của người dân, điển hình như câu chuyện ‘3 người đàn bà đi tìm công lý’. Từ một niềm ‘oan,’ nhân cộng từng ngày của triệu triệu đồng bào, nếu không tức thời giải, thì khi trở thành nỗi ‘oán’, là kết quả của ngày cả chuyến xe chủ nghĩa lao ra vực thẳm, cáo chung cho một thời đại xã hội vô cảm.

21/11/2011
Nguyên Việt

• Hình: China Smack

Chuyên mục:Nhân vật, Sự kiện, Tác giả - Tác phẩm, Xã hội

Thẻ:Nguyên Việt, nhận định, Phim, Sự kiện, Xã hội