Hành trình của hàng triệu người Việt rời xa quê hương sau chiến tranh không chỉ đơn thuần là câu chuyện về một cuộc di cư, mà là hành trình đi tìm một miền đất mới để tái sinh những giá trị văn hiến của dân tộc. Quê hương, với tất cả ý nghĩa của nó, là mảnh đất nơi chúng ta sinh ra, là chốn ôm ấp những ký ức, văn hóa và giá trị nhân bản. Nhưng khi chúng ta buộc phải rời bỏ Việt Nam thì, quê hương thứ hai – nơi chúng ta hiện đang định cư – cũng trở thành một phần quan trọng của bản sắc và cuộc sống mới.

Hành trình này có những bước ngoặt đau thương, với hàng triệu người rời khỏi Việt Nam để tìm đến những vùng đất hứa như Mỹ, Úc, Canada và nhiều nơi khác. Chúng ta mang theo nỗi nhớ, sự đau xót vì mất mát và niềm hy vọng về một tương lai sáng lạng. Nhưng giờ đây, khi đối diện với những biến động của thế giới và sự phân cực chính trị ở những quốc gia mà người Việt sinh sống, đã đặt ra cho chúng ta một câu hỏi: Liệu người Việt nên làm gì khi đối diện với những xung đột chính trị và xã hội tại quê hương thứ hai, và liệu chúng ta có đủ khả năng để giữ vững những giá trị nhân văn mà bao thế hệ đã xây dựng?

Khi người Việt rời bỏ quê hương lần đầu tiên, chúng ta không chỉ để lại mảnh đất quê cha đất tổ mà còn là một phần của chính mình: ngôn ngữ, truyền thống và những giá trị sống. Cuộc chiến tranh Việt Nam đã đẩy hàng triệu người vào tình cảnh lưu vong, rời khỏi mảnh đất nơi chúng ta đã gắn bó suốt nhiều thế hệ.

Cộng đồng người Việt hải ngoại, đặc biệt là tại Hoa Kỳ, đã hình thành một cách mạnh mẽ từ những năm 1975. Những trại tị nạn ở Guam, Philippines và những nơi khác chỉ là điểm khởi đầu cho một chặng đường đầy gian khó, nhưng cũng đầy hy vọng. Người Việt không đơn thuần di chuyển đến một quốc gia mới mà thật sự đã mang theo cả một phần di sản văn hóa và lịch sử. Nhưng để bảo tồn và phát triển những giá trị này trong một môi trường hoàn toàn mới là một thách thức không hề nhỏ.

Dù đã trải qua nhiều khó khăn, người Việt hải ngoại đã từng xây dựng nên những cộng đồng đoàn kết và mạnh mẽ. Nhưng giữa những nỗ lực để duy trì văn hóa và bản sắc, các cộng đồng này cũng phải đối mặt với những thách thức mới từ sự phân cực chính trị trong quốc gia nơi mình sinh sống, như thực tế hiện nay.

Cuộc bầu cử Mỹ năm 2024, và trước đó, cùng với những thay đổi chính trị quan trọng, đã thổi bùng lên sự phân cực sâu sắc trong cộng đồng người Việt hải ngoại. Sự phân cực này không chỉ phản ánh sự chia rẽ của người dân Mỹ nói chung mà còn làm bộc lộ những bất đồng trong chính nội bộ cộng đồng người Việt.

Những người lớn tuổi, đặc biệt là thế hệ đã trải qua chiến tranh Việt Nam, thường có xu hướng ủng hộ các chính sách bảo thủ của Đảng Cộng hòa, vì thấy trong đó những giá trị về an ninh quốc gia, tự do kinh tế và sự bảo vệ trước những mối đe dọa từ cộng sản. Trong khi đó, thế hệ trẻ hơn, được sinh ra và lớn lên tại Mỹ có xu hướng ủng hộ các chính sách tiến bộ của Đảng Dân chủ, tập trung vào quyền con người, bình đẳng giới, và bảo vệ môi trường.

Nhưng câu hỏi thực sự không chỉ là về việc chọn Trump hay Kamala Harris. Câu hỏi quan trọng hơn là: Liệu cộng đồng người Việt hải ngoại có để những khác biệt chính trị ngắn hạn này phá vỡ tình đoàn kết mà chúng ta đã xây dựng trong suốt nhiều thập kỷ qua? Và khi phải đối mặt với những xung đột xã hội, chúng ta sẽ lựa chọn nhân văn hay chính trị?

Chính trị, trong bản chất của nó, luôn là những cuộc tranh đấu về quyền lực và lợi ích. Những cuộc bầu cử, những chính sách, những quyết định chính trị có thể thay đổi qua từng nhiệm kỳ, nhưng những giá trị nhân văn là bất biến. Chúng ta có thể chọn một đảng phái, một cá nhân lãnh đạo, nhưng điều quan trọng hơn là chọn những giá trị lâu dài mà chúng ta muốn truyền lại cho thế hệ sau.

Người Việt hải ngoại, dù sống ở bất kỳ đâu, cũng cần nhận ra rằng sự phân cực chính trị không nên là yếu tố làm suy yếu cộng đồng. Chúng ta có thể bất đồng về quan điểm chính trị, nhưng không nên để điều đó phá vỡ tình đoàn kết và lòng nhân ái – những yếu tố đã giúp cộng đồng người Việt vượt qua những thách thức lớn nhất trong lịch sử.

Giá trị nhân văn, như lòng trắc ẩn, sự tôn trọng lẫn nhau và tinh thần giúp đỡ đồng bào là những điều mà chính trị không thể thay đổi. Chúng ta có thể tranh luận về việc ai sẽ là người lãnh đạo tốt nhất, nhưng cuối cùng, điều mà cộng đồng thực sự cần là sự đoàn kết và đồng lòng để bảo vệ những giá trị cốt lõi này.

Lịch sử của cả Việt Nam và Hoa Kỳ đều cho thấy rằng sự đoàn kết là yếu tố quyết định cho sự sống còn của một dân tộc. Việt Nam, với hàng ngàn năm bị xâm lược và chia cắt, đã vượt qua tất cả nhờ vào lòng yêu nước và tinh thần đoàn kết của người dân. Hoa Kỳ, dù trải qua nhiều giai đoạn phân cực chính trị, cũng đã vượt qua những khủng hoảng lớn nhờ vào sức mạnh của sự cộng tác và thống nhất.

Người Việt hải ngoại, trong hoàn cảnh của mình, có thể rút ra nhiều bài học từ lịch sử của cả hai quốc gia này. Từ Việt Nam, chúng ta học được rằng không có kẻ thù nào mạnh hơn sự đoàn kết của một dân tộc. Từ Hoa Kỳ, chúng ta học được rằng sự phân cực chính trị, dù có sâu sắc đến đâu, vẫn có thể được hàn gắn bằng sự hiểu biết và lòng nhân ái.

Với tư cách là những người Việt sống ở nước ngoài, trách nhiệm của chúng ta không chỉ là bảo vệ quyền lợi cá nhân mà còn là bảo vệ cả một di sản văn hóa và một cộng đồng. Chúng ta không thể để những mâu thuẫn chính trị ngắn hạn phá vỡ sự đoàn kết mà cả cộng đồng đã dày công xây dựng.

Cộng đồng người Việt hải ngoại cần phải duy trì và truyền lại cho thế hệ sau những giá trị văn hóa, ngôn ngữ và truyền thống của dân tộc. Điều này không chỉ giúp giữ vững bản sắc Việt mà còn tạo ra một nền tảng vững chắc để thế hệ trẻ phát triển và đóng góp cho xã hội nơi họ sinh sống.

Thế hệ trẻ người Việt hải ngoại là những người sẽ quyết định tương lai của cộng đồng. Họ được sinh ra hoặc lớn lên trong môi trường mới, nhưng họ vẫn mang trong mình những giá trị truyền thống của người Việt Nam. Tuy nhiên, để họ có thể phát huy được tiềm năng của mình, thế hệ trước cần phải trao cho họ những bài học về nhân văn, về lòng yêu nước và tinh thần đoàn kết, thay vì những mâu thuẫn chính trị.

Nếu thế hệ trẻ không được hướng dẫn đúng đắn, có thể mất đi mối liên kết với cội nguồn và văn hóa Dân tộc. Điều này không chỉ là mất mát cá nhân mà còn là mất mát cho cả cộng đồng. Do đó, việc giáo dục và truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ về những giá trị nhân văn là trách nhiệm quan trọng của tất cả chúng ta.

Cuối cùng, sự lựa chọn không chỉ là về chính trị hay đảng phái, mà là về giá trị chung mà chúng ta muốn bảo vệ. Cộng đồng người Việt hải ngoại đã mất quê hương một lần, và không thể để mất thêm một “quê hương thứ hai” nữa. Điều quan trọng không phải là chúng ta ủng hộ ai trong cuộc bầu cử, mà là chúng ta sẽ bảo vệ những giá trị gì cho tương lai.

Hãy để tình đoàn kết và lòng nhân ái dẫn dắt cộng đồng vượt qua những biến động chính trị nhất thời. Hãy hy sinh cái riêng để bảo vệ cái chung và từ đó, không chỉ duy trì được bản sắc Việt mà còn xây dựng một cộng đồng vững mạnh và đầy tự hào nơi quê hương mới này.

Bấy giờ, toàn bộ ý nghĩa của hành trình mà chúng ta ra đi và tìm kiếm là một quê hương của tự do, một mảnh đất thấm nhuần những giá trị nhân văn. Đó không phải là nơi dựng nên từ đất và nước chỉ tồn tại trong địa lý, mà là nơi chúng ta cùng nhau vun đắp từ lòng trắc ẩn, sự đoàn kết và từ khát vọng xây dựng một cộng đồng. Ở đó, mọi người đều được tôn trọng, yêu thương và cùng hướng đến một tương lai chung. Quê hương ấy là nơi trú ngụ của những người lưu lạc, là nơi mà giá trị của con người, lòng nhân ái và sự đồng cảm sẽ tồn tại mãi mãi.

Đó, chính là hành trình của nhân văn, của sự lựa chọn vượt lên trên chính trị và tranh chấp.