Tháng Sáu năm 1999, tôi đọc tập thơ Khổ Ðau, Hạnh Phúc Lũy Thừa Có Khôngcủa Ngô Vân Quy, và đã chia sẻ. Ðằng sau những tất bật đời thường hình như ta luôn cảm nhận một khát vọng tâm linh nào đó, hình như ta luôn muốn viết lên một điều gì đó, vì trong trầm tư cô đơn ta cơ hồ nghe lời gọi vọng về từ ngàn xưa. Lời gọi vọng về từ ngàn xưa, nghe thật mơ hồ, nghe thật huyển hư, mà sao lòng mãi vấn vương tưởng chừng:
Ai về cõi lạ mười phương
Nghe hiu quạnh nhớ Quỳnh Hương thở dài
Xin cho gởi cánh hoa Lài
Về ngang phố nhỏ vương vài nụ thương
(Quạnh Hiu, trang 100)
Tháng Tám năm 2013 – mười bốn năm sau – tôi là người lữ khách trở về đường xưa lối cũ, đọc những bài thơ chưa in thành thi tập của Ngô Vân Quy, lòng riêng cảm nhận. Thơ tôi một cõi em ngồi, nguyệt ca âm vọng tình ơi vô thường. Trông xa khói quyện màn sương, chân như thị hiện tầm phương bến nào. Phải chăng Ngô Vân Quy tự hỏi: Người hay là bóng, bóng hay là người thinh lặng hòa nhập vào dấu lặng ở giữa hư không. Dấu lặng như giòng sông miên trường trôi chảy, cho hôm qua hôm nay ngày mai đi về trong ký ức, cùng lắng nghe nhịp phách bổng trầm nhẹ buông giữa tâm tư. Thời gian năm tháng hao mòn, vấn vương một tấm lòng son nhớ người. Tưởng như tầng mây ảo vầng dương nghiêng bóng chuyển, nửa địa cầu rực sáng nửa tịnh yên. Nắng bên này soi tỏ một đường biên, quay trục khởi bên kia đời trăng hiện:
Em là bóng nguyệt giữa trời đêm
Trải xuống vườn ai ánh lụa mềm
Tánh Khôngnhư thể em là có
Mà có trăng rồi hẳn có em
(Nguyệt Ca, Ngô Vân Quy)
Mà có trăng rồi hẳn có em. Ðể sắc huỳnh quanh bảy màu lăng kính trắng, giải ngân hà thương quá ánh sao băng. Bóng tình nhân ảo hóa mất thăng bằng, trong luân hoán em-anh hình như chẳng. Hình như chẳng hay đường về nguồn cội xa xăm, ra đi nửa bước đêm rằm nhớ quên. Ngô Vân Quy mặc nhiên không chờ không đợi. Ngô Vân Quy bâng khuâng không vui không buồn. Ngô Vân Quy chơi vơi không say không tỉnh. Ðêm thơm mùi kỷ niệm. Ðêm sáng trời ngàn sao. Ngô Vân Quy viết thơ tôi một cõi em ngồi. Ngô Vân Quy viết thơ tôi một đời em thường trụ. Ngô Vân Quy khởi từ tánh không mà viết. Nên thơ Ngô Vân Quy có thể là ngõ hẹp của tâm tư, có thể là ngõ rộng của cuộc đời, có thể là chiều thứ tư của vũ trụ. Dẫu viết từ quá khứ, viết trong hiện tại, hay viết ở tương lai, thơ Ngô Vân Quy vẫn hòa quyện hương yêu, vẫn mềm mại lụa là gấm vóc, vẫn thủy chung bốn mùa đồng thị hiện:
Thơ tôi một cõi em ngồi
Vườn đêm trăng ngủ trên đồi nguyệt hoa
Xiêm y rơi xuống bóng ngà
Mùi hương hơi thở lụa là thịt da
(Một Cõi Em Ngồi Giữa Thơ Tôi, Ngô Vân Quy)
Một đời đi tìm khúc ca ngày xưa. Một đời đi tìm ảnh nguyệt bên song. Một đời đi tìm tiền thân mất dấu. Có tiếng đàn vang giữa hư không. Có con thuyền nhẹ trôi trên sông. Có một người sóng in bóng sâu. Ngô Vân Quy từ trong hư ảo nhìn em, dường như đã thấy mình quen bao giờ. Cũng từ hạt bụi hồ mơ, em vô thỉ đứng sa mờ ảnh nhân.[1] Dõi đời huyển hóa phân vân, giang tay đón hạt lệ trầm luân rơi. Xuân qua hạ đến không lời, thu đi đông hóa ngàn khơi nhớ nguồn. Nguồn cội ở đâu cho thơ đề chữ biếc? Nguồn cội ở đâu cho trí huệ uyên nguyên? Nguồn cội ở đâu cho xác hồn thường tại? Nguồn cội ở đâu để ưng vô sở trụ nhi sanh kỳ tâm? Dấu hỏi này nối tiếp dấu hỏi kia, chừng như không thể dứt Bất ngờ nhìn lên:
Ðức Phật ngồi yên miệng mỉm cười
Ta bà vũ trụ đã mười mươi
Nhìn xuyên vai áo nghe đời khổ
Chuyển pháp Như Lai hiện kiếp người
(Thị Hiện Ta Bà, Ngô Vân Quy)
Chuyển pháp Như Lai hiện kiếp người. Ngô Vân Quy bừng tỉnh, chợt nhớ lời Kinh Pháp Hoa Tất cả chúng sanh đều có Phật tánh. Phật tánh đưa người đi từ bến mê qua bờ giác, lãnh ngộ: Gió bay vương dấu Ðại Thừa. Bàn tay chắp lại trăng vừa rơi qua. Có tiếng chuông vọng ngân hà. Dường như mây tỏa trên tà áo hoa.[2] Mây trên áo hoa, hay mây trên cõi trời tịnh độ thơm ngát hương sen. Từng nụ sen hồng, hay chính là tay Phật chỉ người qua sông. Ðường ta đi một ngày cưu mang vô lượng kiếp. Ðường ta về khoảnh khắc quảy gánh cả thiên thu. Trước và sau cùng song hành nhịp bước. Ngắn hay dài không vượt thoát nhân duyên Là duyên nên:
Em ơi hãy cứ luân hồi
Bởi thơ tôi có em ngồi ở trong
Những âm giai lẫn cung hằng
Ðêm trăng viễn xứ em nằm lại đây
(Em Ngồi Trong Thơ, Ngô Vân Quy)
Có ai trong đời chưa một lần cảm nghiệm nỗi thăng trầm được mất. Có ai trong đời chưa một lần vĩnh biệt hay chia ly. Có ai trong đời chưa một lần đứng trước bến bờ sinh tử. Như vậy từ trong ý niệm đã có lời luân hoán, đã có hình tướng và ảnh ảo.
Cũng như trăng sao vương ý thơ, có khi vui có khi buồn. Cũng như cuộc đời là khúc nhạc có những nốt đơn tròn đen móc, có dấu thăng dấu giáng. Qua biết bao hừng đông qua biết mấy chiều tà, Ngô Vân Quy chợt hiểu: Giải đất mới ở trong lòng, bổn phận của mỗi người là lên đường tìm đến hố thẳm, một cách yên lặng và độ lượng:
Trên từng sinh lộ chập chùng
Hồn như mê ảnh trùng phùng với ai
Ừ thì em vẫn Liêu Trai
Dìu anh về với đêm dài mộng du
(Ðêm Mơ, Ngô Vân Quy)
Ngô Vân Quy ân cần nhắn nhủ dìu anh về với đêm dài mộng du, từ cõi trời tịnh độ thơm ngát hương sen, đến cõi đời ta bà thị hiện. Ngô Vân Quy qua sông rồi lỡ bước, đã đi rồi lại về, dù ở trong cảnh ngộ nào cũng vẫn thấy một bầu trời với ngần ấy những vì sao. Những vì sao của cội nguồn vô tận, những vì sao của tín lý nhiệm mầu, cũng chính là những vì sao của góc phố xưa thường trụ trên tà áo bay trong kỷ niệm:
Em cười dưới bóng Chân Như
Một tòa sen nở toàn thư Cam Lồ
Lần tay nhẩm hạt hư vô
Nghe trong duyên khởi bến bờ diệt sinh
(Như Thị Ngã Văn, Ngô Vân Quy)
Có những điều dẫu hát trường ca cũng không thể nào diễn tả cho tròn tâm ý, nhưng chỉ cần đàn buông một Dấu Lặng thôi cũng đủ lắm rồi
Em về trong dấu chân xưa
Hồn nghiêng bóng lạ chiều mưa phố phường
Ngoài hiên giọt nước vừa tuôn
Giang tay mừng đón nghe buồn đi xa
(Phố Xưa, Ngô Vân Quy)
Cảm ơn Dấu Lặng ngân dài trong những vần thơ của Ngô Vân Quy, đã thay lời trái tim tôi muốn nói.
HẢI VÂN
[1] Mờ XaThơ Ngô Vân Quy
[2] BuôngThơ Ngô Vân Quy
Chuyên mục:Lotus Media, Trên kệ sách
Trả lời