Có lẽ Ông viết văn không phải để nói, mà để lắng nghe – lắng nghe tiếng thở dài của nhân thế, tiếng động khẽ của lương tri trong đêm dài thế kỷ. Văn chương nơi Ông không phải là sự phô bày tài hoa mà là hành trình đi tìm ý nghĩa trong bản thể vô thường của kiếp người. Nơi những trang viết … Đọc tiếp Uyên Nguyên: Hơi Thở Của Chữ Nghĩa và Niềm Tĩnh Lặng Trong Cõi Người
Phật giáo vốn khai thị một chân lý vượt thời gian: “Sắc tức thị Không, Không tức thị Sắc; thọ, tưởng, hành, thức diệc phục như thị.” Đây không phải chỉ là lời tuyên ngôn triết lý trong Bát Nhã Tâm Kinh, mà chính là con mắt thấy xuyên suốt bản thể vạn pháp. Sắc là hình tướng, là y phục, là nghi lễ, là … Đọc tiếp Lôi Am: Phật giáo và Sắc – Không: Thanh tịnh là đường về
Trong ký ức mười năm, ngọn gió vẫn khẽ rung như hơi thở của vũ trụ, thong dong mà bất tuyệt. Có những câu thơ như kệ, tưởng chừng viết chơi ở quán cà phê buổi sáng, lại trở thành chiếc phao cứu vớt một kiếp người khi vấp té giữa dòng đời. “Vũ trụ thiền hành tiết điều hơi thở / Vũ trụ mỉm … Đọc tiếp Uyên Nguyên: Mười Năm, Câu Kệ Hiền Lành…
Bài đăng trên tạp chí Ngôn Ngữ, số 39, phát hành tháng 9 năm 2025 Từ khi con người biết cất tiếng gọi tên nỗi khổ của mình, văn học đã trở thành một chiếc gương soi cả hai mặt – một bên là bóng dáng phù du của thế giới, bên kia là những mảng tối sâu thẳm của tâm thức. Trong lịch sử … Đọc tiếp Huệ Đan: Ngôn Ngữ và Giải Thoát – Mỹ Học và Sứ Mệnh Văn Học Phật Giáo
Giữa một thời đại rộn rã sắc màu và đầy biến động, Lê Thiết Cương không ồn ào, không khoa trương, nhưng từng nét bút của anh lại như những bài kệ thiền – giản dị mà thấu tận tâm can. Cương vẽ tranh như một họa sĩ lặng lẽ giữa phố thị nhưng trong tàng thức tĩnh lặng lại như một đạo sư: điềm … Đọc tiếp Uyên Nguyên: Họa Không…
Văn học là tấm gương của dân tộc, nhưng cũng là cửa sổ nhìn ra thế giới. Đứng giữa ngưỡng cửa thế kỷ XXI, khi bản sắc và biên giới không còn là điều cố định, khi những cuộc lưu vong không chỉ là hệ quả của chiến tranh mà còn là biểu tượng của thời đại di động, thì văn học Việt Nam — … Đọc tiếp Uyên Nguyên: Giữa Hai Dòng Sông: Văn Học Việt Nam Và Văn Học Việt Nam Hải Ngoại Trong Dòng Chảy Toàn Cầu
Mỗi thế kỷ đều có những khoảnh khắc như tiếng chuông ngân vọng, thức tỉnh cả một thế hệ. Đối với thế kỷ XX của Trung Hoa – quốc gia từng gọi là “trung tâm thiên triều” – sự kiện Thiên An Môn năm 1989 là một vết thương chưa lành trong lịch sử đương đại, và là một biểu tượng ngổn ngang giữa khát … Đọc tiếp Nguyên Việt: Thiên An Môn 1989: Không Thể Nghiền Nát Một Giấc Mơ
Mỗi mùa ra trường, sân chùa hay giảng đường lại rộn rã tiếng chân người, lòng rộn niềm tri ân và hy vọng. Trong giây phút ấy, người học Phật – dù là Tăng, Ni hay cư sĩ – thường đứng trước lựa chọn: khoác chiếc áo thụng đen và mũ vuông theo nghi lễ đại học Tây phương, hay bước lên pháp tòa trong … Đọc tiếp Lôi Am: Nghi Thức Ra Trường và Căn Tính Phật Môn
Đôi khi, một bài pháp không nằm trong kinh điển, mà len vào một buổi trò chuyện tưởng như ngẫu nhiên, được trao đi không bằng diễn đàn lớn, mà bằng ánh nhìn xa xăm của bậc thầy đã nếm đủ mùi vị của trầm luân và siêu thoát. Như một cơn gió từ đỉnh núi thổi qua cánh rừng im vắng, lời nói của … Đọc tiếp Huệ Đan: Ngọn Gió Vượt Qua Đỉnh Núi
Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất (GHPGVNTN) không phải là kết quả của một toan tính tổ chức, càng không phải là một phản ứng thuần túy chính trị nhất thời. Sự ra đời của Giáo hội này là một hiện tượng mang tính lịch sử – không đơn giản là việc hợp nhất các tổ chức Phật giáo rời rạc, mà là … Đọc tiếp Lôi Am: Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất, Trong Tận Cùng Cô Liêu…
Tôn giáo, từ thời nguyên thủy cho đến thời hậu hiện đại, luôn đứng trước một câu hỏi: nên đứng ở đâu giữa cuộc chơi quyền lực của thế gian? Và nên hành xử thế nào để không phản bội bản thể tâm linh mà vẫn hiện diện giữa đời sống xã hội, chính trị và con người? Câu hỏi ấy, tưởng như trừu tượng, … Đọc tiếp Lôi Am: Giáo Hội và Quyền Lực
Chữ “văn” là gốc của đạo; người xưa gọi “văn dĩ tải đạo” không phải là lời nói suông. Giữa một thời đại mà giá trị tinh thần lắm khi bị khuất mờ dưới bụi bặm thời cuộc, anh Nguyễn Hòa đã tận lòng gầy dựng “Văn Chương Việt” – không phải là một diễn đàn, mà là một văn đàn, nơi quy tụ tư … Đọc tiếp Uyên Nguyên: Nguyễn Hòa, Người Thủ Hộ Văn Chương Việt
Giữa thế kỷ 21 – thời đại của hội nhập, ngoại giao và đối tác chiến lược – những quốc gia từng là cựu thù trong chiến tranh đang ngày càng xích lại gần nhau. Hình ảnh Tổng thống Mỹ đứng tại Hà Nội bắt tay lãnh đạo Việt Nam không còn là điều gây chấn động. Các bản hiệp định thương mại, các chuyến … Đọc tiếp Nguyên Việt: Thân Phận Người Quốc Gia Giữa Thế Kỷ Hòa Giải
Như thể một hồi chuông vang vọng qua những nếp u uẩn của thời đại. Không rao giảng, nhưng đánh thức cả một cõi lòng đang ngơ ngác trước những vụn vỡ hình nhi tướng tàn của một nền tâm linh từng là cội gốc của phương Nam. Bài Pháp thoại “Dù Phật xuất hiện hay không, Pháp tánh vẫn vậy” của Cố Hòa thượng … Đọc tiếp Huệ Đan: Phật hiện hay không hiện, chân lý vẫn như thế
Chúng ta đã sống một nửa thế kỷ trong ngôn ngữ của chia lìa. Nhưng chính nơi đó, văn chương đã giữ cho ta một sợi chỉ, nối từ gốc đến ngọn, từ vết thương đến ký ức, từ lưu vong đến khả thể trở về. Năm 1975, lịch sử Việt Nam bước sang một chương mới. Hòa bình đến trên danh nghĩa, nhưng những … Đọc tiếp Uyên Nguyên: Văn Chương Việt Sau 1975: Lưu Vong, Phản Tỉnh và Căn Tính Toàn Cầu | Vietnamese Literature after 1975: Exile, Reflection, and Global Identity
Năm 1975, những hồi chuông vãn của một thời đại vừa khép lại, mang theo tiếng thở dài, những giấc mơ tan vỡ và cả những hạt mầm chưa kịp trổ hoa. Với Phật giáo Việt Nam, đó không những là sự thay đổi chính thể; đó là một vết rạn lớn trong hành trình duy trì mạng mạch đạo pháp giữa lòng dân tộc. … Đọc tiếp Lôi Am: Ngọn Lửa Tam Muội: Phật Giáo Việt Nam 1975–2025 — Một Hành Trình Ẩn Nhẫn và Chuyển Hóa
Ca khúc ra đời không nhằm để chinh phục đỉnh cao nghệ thuật, mà như để giữ lại linh hồn dân tộc trong những năm tháng đen tối nhất của lịch sử. Âm nhạc miền Nam nói chung – và đặc biệt là nhạc lính miền Nam Việt Nam nói riêng – là một dòng nhạc như thế. Nó không huy hoàng như kèn đồng … Đọc tiếp Nguyên Việt: Việt Nam Không Đòi Xương Máu – Việt Nam Kêu Gọi Thương Nhau…
Trong lịch sử nhân loại, chiến tranh chưa từng thiếu vắng những danh nghĩa rực rỡ. “Giải phóng” từng được nhân danh để thúc đẩy những đoàn quân tiến vào, để dựng nên những tượng đài quyền lực, để phủ lên những cánh đồng đầy huyệt mộ. Nhưng khi lịch sử lùi xa khỏi cơn mê sảng của thời đại, người ta buộc phải tự … Đọc tiếp Nguyên Việt: Từ Buông Súng Đến Giải Phóng – Ai Giải Phóng Ai?
Uyên Nguyên 