Từ khoảnh khắc con người đối diện với giới hạn của chính mình – một thời đại mà ý nghĩa bị phân rã thành vô số mảnh nhỏ, mà ngôn ngữ trở thành trận địa của ồn ào và văn hóa tưởng như tràn ngập nhưng lại rỗng ruột – thì những công trình giúp hiển lộ chiều sâu của tinh thần không còn là … Đọc tiếp Uyên Nguyên: Văn Học Như Con Đường Giải Thoát | Đọc ‘Văn Học Phật Giáo’ của Thầy Lê Mạnh Thát
Trong dòng văn học Việt Nam hậu chiến, rất ít tác phẩm có thể phá vỡ những ảo tưởng tập thể sâu đến mức được xem như nền tảng của cả một thế hệ và lại càng hiếm có cuốn sách nào chạm đến tầm mức triết học của thân phận con người như Nỗi Buồn Chiến Tranh của Bảo Ninh. Xuất hiện trong bối … Đọc tiếp Uyên Nguyên: ‘Nỗi Buồn Chiến Tranh’ – Bản Kinh Thế Tục Phơi Bày Vô Minh
Ngày 10 tháng 10 năm 2025, tại Stockholm, Viện Hàn lâm Thụy Điển công bố giải Nobel Văn chương dành cho László Krasznahorkai, nhà văn Hungary sinh năm 1954, vì đã tái tạo trong văn học một thế giới nơi con người vật lộn giữa sự sụp đổ của trật tự và khát vọng tìm lại ý nghĩa tồn tại. Ông đã viết nên những … Đọc tiếp Uyên Nguyên: László Krasznahorkai và sứ mệnh văn học về con người trong thời đại hỗn độn
Có lẽ Ông viết văn không phải để nói, mà để lắng nghe – lắng nghe tiếng thở dài của nhân thế, tiếng động khẽ của lương tri trong đêm dài thế kỷ. Văn chương nơi Ông không phải là sự phô bày tài hoa mà là hành trình đi tìm ý nghĩa trong bản thể vô thường của kiếp người. Nơi những trang viết … Đọc tiếp Uyên Nguyên: Hơi Thở Của Chữ Nghĩa và Niềm Tĩnh Lặng Trong Cõi Người
Văn học là tấm gương của dân tộc, nhưng cũng là cửa sổ nhìn ra thế giới. Đứng giữa ngưỡng cửa thế kỷ XXI, khi bản sắc và biên giới không còn là điều cố định, khi những cuộc lưu vong không chỉ là hệ quả của chiến tranh mà còn là biểu tượng của thời đại di động, thì văn học Việt Nam — … Đọc tiếp Uyên Nguyên: Giữa Hai Dòng Sông: Văn Học Việt Nam Và Văn Học Việt Nam Hải Ngoại Trong Dòng Chảy Toàn Cầu
Chúng ta đã sống một nửa thế kỷ trong ngôn ngữ của chia lìa. Nhưng chính nơi đó, văn chương đã giữ cho ta một sợi chỉ, nối từ gốc đến ngọn, từ vết thương đến ký ức, từ lưu vong đến khả thể trở về. Năm 1975, lịch sử Việt Nam bước sang một chương mới. Hòa bình đến trên danh nghĩa, nhưng những … Đọc tiếp Uyên Nguyên: Văn Chương Việt Sau 1975: Lưu Vong, Phản Tỉnh và Căn Tính Toàn Cầu | Vietnamese Literature after 1975: Exile, Reflection, and Global Identity
Có những ngọn đèn cháy lên rồi tắt lịm giữa dòng lịch sử. Có những tư tưởng bùng lên như pháo hoa trong một khoảnh khắc ngắn ngủi của thời đại. Nhưng cũng có những ngọn lửa âm ỉ cháy suốt nhiều thập kỷ, không bao giờ tàn, soi rọi con đường tư tưởng cho cả một thế hệ. Chính Luận của Trần Trung Đạo … Đọc tiếp Uyên Nguyên: Chính Luận Việt Nam: Một Thế Kỷ Trăn Trở Và Khát Vọng
Trong một không gian thinh lặng, “Thương Tiếc” hiện ra không như một hình khối bất động, mà như một tiếng thở dài đã hóa đá — tiếng thở dài của một người lính đã đi qua chiến tranh, không bằng vẻ kiêu hùng mà với ánh mắt nhìn xa xăm, tâm tư trĩu nặng của một thời loạn không thể nguôi quên. Tác phẩm … Đọc tiếp Uyên Nguyên: Phiên Bản “Thương Tiếc”
“Thời chiến tranh, một lớp bạn lên rừng. Thời hòa bình, một lớp bạn xuống biển. Dân tộc chợt quay trở lại với huyền thoại mở nước. Những người con theo Mẹ, đã có lúc khinh ghét anh em mình, bỏ lên rừng. Một thời gian sau, những người con theo Mẹ lên rừng nay quay trở về đô thị. Lại những người anh em … Đọc tiếp Uyên Nguyên: “Thuyền Ngược Bến Không”, Lời Kinh Trôi Giữa Sương Mù Thời Cuộc
Không phải ai cũng có thể “về” được. Có người tưởng đã về rồi mà vẫn lưu lạc. Có người nằm dưới đất lạnh mà vẫn chưa được gọi là đã khuất. Và có kẻ trở về giữa tiếng hò reo mà lòng chỉ nghe tiếng cỏ than rì rào như nỗi thẹn thùng vĩ đại của lịch sử. Bấy giờ trở về không phải … Đọc tiếp Uyên Nguyên: “Thức Dậy Đi Nào Gỗ Đá Ơi”
Trong cơn lốc lầm than của thời đại, nơi chân lý bị che khuất bởi tiếng gào thét của lợi danh, có những người lặng lẽ bước đi, trên tay cầm ngọn đèn chữ nghĩa, và mắt nhìn thấu u minh. Nguyễn Tiến Văn là một người như thế — một trí giả cô thân, nhưng chưa bao giờ cô độc, bởi ánh sáng từ … Đọc tiếp Uyên Nguyên: Nguyễn Tiến Văn, Bậc Trí Giả Giữa Thời Quỷ Ám
Chiều nay hơ hải trên đường Sầu bi, ta chỉ sầu thương Sài Gòn Dưới chân đỉnh núi chon von Trên đầu đáy biển, ta còn mình ta. Còn ta Lục tỉnh la đà Sáu câu vọng cổ quê nhà nghe mưa Còn ta nhớ lắm làng xưa Cây đa ngoài Bắc, ngọn dừa trong Nam. Mênh mộng một dải cơ hàn Ngược xuôi những … Đọc tiếp Uyên Nguyên: Một Lứa Bên Trời: Văn Tế Cho Cõi Người Phân Ly
Cho những câu thơ ngắn tháng Tư – của Trung Dũng Kqđ… THÁNG TƯ NHỮNG CÂU NGẮN 1. Ba tao đã thắng ba mày Bây giờ bại trận cả mày lẫn tao Đạn bom, gươm súng thủa nào Vẫn còn mắc kẹt trong bao tử mình. 2. Năm 75 chị mất chồng Tháng tư nghe tiếng pháo bông khóc oà 3. Cái ngày mày giải … Đọc tiếp Uyên Nguyên: Trung Dũng Kqđ, Kẻ Khai “Giải Bùa Thiêng Yểm” Tháng Tư…
Có những nhà thơ tìm đến ngôn từ như một lẽ tự nhiên, để gọi tên thế giới và chạm đến những miền tâm tưởng. Có những nhà thơ viết như hơi thở, để mỗi câu chữ ngân lên nhịp đập sinh tồn. Và có những nhà thơ bước vào cõi chữ với một ý thức khác—nơi ngôn từ không còn là phương tiện, mà … Đọc tiếp Uyên Nguyên: Nguyễn Thị Khánh Minh – Ngôn Ngữ Như Một Hóa Thân
Không phải ngẫu nhiên mà tập truyện ngắn này mang tên “Hạt U Minh” – một cụm từ mờ sâu như lớp bụi thời gian, vừa bừng sáng như một hạt giống đang âm thầm đâm chồi giữa lòng đất lạnh. Nơi cái tựa ấy, người đọc có thể linh cảm được một thế giới ngôn ngữ mà ở đó, những phận người nhỏ bé … Đọc tiếp Uyên Nguyên: U Minh Tiền Kiếp Trổ Mầm Bao Dung
Sự ra đi lặng lẽ của họa sĩ Nguyễn Đồng là một một dư vang trầm mặc trong ký ức nghệ thuật Miền Nam – một miền nghệ thuật từng sống động, tự do, nơi mà hội họa được đặt ngang hàng với văn học, triết học, và cả chính trị. Ông không những là một trong những họa sĩ tiêu biểu của thời Đệ … Đọc tiếp Uyên Nguyên: Nguyễn Đồng, Những Vệt Màu Còn Lại Của Một Thời Vàng Son
* Nhà thơ Nguyễn Tất Nhiên. (Ảnh: Thái Đắc Nhã) quê hương gốc tích ngàn năm sao nhìn gia phả… ôi! toàn câu kinh? ông tôi đi lính triều đình giáo gươm thất thủ nơi thành quách xưa cha tôi kháng chiến đánh Chà tầm vong gẫy dưới chiến xa năm nào anh tôi áo trận hoa màu một ngày con khóc, vợ đau mất … Đọc tiếp Uyên Nguyên: 50 năm, còn câu kinh khổ!
Vào những ngày đầu tháng Tư, khi thành phố Sài Gòn như chùng xuống trong những cơn nắng nhạt, người ta lại nhớ đến một người đã lặng lẽ rời khỏi cõi nhân gian cách đây đã hơn hai mươi năm –Trịnh Công Sơn đến và đi như một tri kỷ của người Việt, gõ nhịp thời gian bằng tiếng hát ru người, ru đất … Đọc tiếp Uyên Nguyên: Trịnh Công Sơn, Người Giữ Lửa Tình Yêu Giữa Tro Tàn Lịch Sử
Uyên Nguyên 