(Nhân đọc lại ‘Chiến tranh, tình yêu, hoài niệm và truyện ngắn Võ Hồng’ của thầy Tuệ Sỹ) Cuộc chiến nào rồi cũng đến hồi kết thúc, nhưng lòng người vẫn như cánh chim lạc bầy, ngơ ngác tìm về nơi trú ẩn giữa những cơn giông bão mơ hồ của hận thù và tha thứ. Nửa thế kỷ đã trôi qua kể từ … Đọc tiếp Uyên Nguyên: Nửa Thế Kỷ Một Vết Hằn…
“Môt năm trời có bốn mùa Mẹ tôi chỉ có nắng mưa ngút ngàn Năm nay Đại Lễ Vu Lan Hồi chuông Bát Nhã vọng vang xứ người” Vinh Hồ, Thương Mẹ Như Biển Hồ Lai Láng là tên gọi của một thi tập, nhưng đồng thời là một minh chứng, một nén tâm hương, và là một tiếng vọng muôn trùng từ đáy lòng … Đọc tiếp Uyên Nguyên: Vinh Hồ, Thơ Chạm Vào Lời Ru Xa Xăm…
Trong vô số mảnh vỡ còn văng vẳng tiếng vọng của chiến tranh, thơ Donry Nguyễn hiện lên như một vệt máu khô giữa trường ký ức – không tô điểm ước lệ, không gò bó theo mỹ cảm thông thường, chỉ một giọng chân tình mà âm ỉ như tiếng vọng của một thời chưa khép. Ông là lính – một pháo thủ – … Đọc tiếp Uuyên Nguyên: Thơ Donry Nguyễn, Người Về Từ Một Tháng Tư Khác…
Có những tiếng thơ không cần cất lên, mà vẫn ngân nga trong lòng người đọc. Có những bóng dáng thi nhân không đứng giữa sân khấu rực rỡ, nhưng lại hiện diện khôn nguôi trong ký ức của những ai si mê chữ nghĩa. Hoài Khanh là một dáng thơ như thế – lặng lẽ, sâu thẳm, như bóng trăng soi nghiêng trên một … Đọc tiếp Uyên Nguyên: Hoài Khanh – Người Lữ Khách Xuôi Qua Miền Tịch Mịch
Có những dòng văn trôi qua như giọt mưa thoảng, chạm vào ta rồi tan biến. Lại có những trang chữ, dù giản dị đến mức tưởng như vụng về, vẫn ám vào tâm khảm một đời, như hương cỏ dại thoảng trong chiều, không cầu kỳ, không khoa trương, chỉ lặng lẽ, dịu dàng mà dai dẳng không nguôi. Văn của Hương Dạ Thảo … Đọc tiếp Uyên Nguyên: Như Hương Dạ Thảo Sau Mùa…
Nước Mỹ vĩ đại không những nhờ vào sức mạnh quân sự, kinh tế hay khoa học công nghệ, mà còn do khả năng tự điều chỉnh của thể chế. Một hệ thống có thể tự sửa chữa sai lầm, tự thích nghi với thay đổi và không bị bóp nghẹt bởi bất kỳ cá nhân hay nhóm quyền lực nào. Chính điều đó làm … Đọc tiếp Uyên Nguyên: Nước Mỹ: Hệ Thống Tự Điều Chỉnh và Cái Giá Phải Trả
Lịch sử vốn không có hồi kết, cũng không có khởi đầu. Chỉ có những bản nhạc viết trên nền cát bụi và người ca sĩ là cơn gió đi ngang, hát lên một lần rồi biến mất, để lại những dư âm chờ ai đó nhặt nhạnh lại. Nhưng nếu lịch sử là một kẻ khốn kiếp chỉ biết cách lặp đi lặp lại … Đọc tiếp Uyên Nguyên: Khánh Ly – Giọng Hát Là Nơi Neo Đậu Của Cả Một Thế Hệ
Tác phẩm mở ra như một dòng sông, đưa người đọc trôi về miền ký ức xa xăm, nơi quá khứ vừa là một câu chuyện kể, vừa là một phần của căn tính, một mảnh hồn không thể tách rời. Những Ngày Thơ Ấu của Võ Phú là cánh cửa mở ra thế giới tuổi thơ, tựa một bản giao hưởng của nỗi nhớ, … Đọc tiếp Uyên Nguyên: Chữ Nghĩa và Căn Tính: Võ Phú, Những Ngày Thơ Ấu
* Bài đăng trên tạp chí Ngôn Ngữ số 36, tháng 3, 2025 Tây Tạng là đỉnh trời của thế giới, nơi những dòng sông lớn khai sinh và duy trì nền văn minh của hàng tỷ con người. Nhưng giờ đây, nó đang chết dần. Khí hậu nóng lên, băng tuyết tan chảy, lượng nước ngọt suy giảm nhưng những hệ quả này … Đọc tiếp Uyên Nguyên: Ngô Thế Vinh và Tiếng Vọng Cô Lãnh Từ Đỉnh Trời…
Không phải bây giờ, mà từ lâu, người ta đã nói về sự sụp đổ của những thần tượng. Khi Nietzsche viết Buổi Hoàng Hôn Của Những Thần Tượng[1], ông vừa ám chỉ những hình mẫu siêu hình hay tôn giáo đã chi phối tư tưởng phương Tây hàng thế kỷ, đồng thời tiên đoán một thực tại không thể tránh khỏi: một ngày nào … Đọc tiếp Uyên Nguyên: Sự Lụi Tàn Của Những Biểu Tượng
Thế tục hóa[1] là một xu thế tất yếu trong dòng chảy lịch sử nhân loại, nơi các giá trị tôn giáo dần mất đi vai trò trung tâm trong đời sống xã hội, nhường chỗ cho các hệ tư tưởng, khoa học và công nghệ. Đây không phải là một hiện tượng mới mẻ mà đã được định hình từ thời kỳ Phục Hưng … Đọc tiếp Uyên Nguyên: Phật giáo trước xu hướng thế tục hóa: Tìm Lại Giá Trị Nguyên Bản Trong Thời Đại Mới
Xuất bản, dù trong thời đại nào vẫn luôn là biểu tượng cho khả năng sáng tạo, bảo tồn và truyền đạt của nhân loại. Không đơn giản chỉ là một phương tiện giao tiếp hay một ngành công nghiệp, xuất bản là nhịp cầu nối liền trí tuệ của con người qua các thế hệ, là nơi tinh thần, khát vọng và văn hóa … Đọc tiếp Uyên Nguyên: Ngôn Ngữ và Văn Hóa: Tầm Quan Trọng của Xuất Bản Việt
Giữa những biến thiên khắc nghiệt của lịch sử, văn học Việt Nam hải ngoại vươn lên như một dòng chảy bất tận, mang theo cả nỗi đau ly hương và khát vọng tái sinh bản sắc. Trong bức tranh đó, Hợp Lưu nổi lên không đơn thuần chỉ là một tạp chí, mà chính là một hiện tượng văn hóa độc đáo, nối kết … Đọc tiếp Uyên Nguyên: Hợp Lưu, Biểu tượng văn chương hải ngoại và di sản Khánh Trường
Văn học, như những gì người ta thường ví von, là một dòng sông bất tận, không ngừng chảy, không ngừng chuyên chở. Nó mang theo ký ức, cảm xúc, những chất liệu sống động của đời người, và còn hơn thế nữa, là tiếng vọng của một nền văn hóa, một thời đại, một dân tộc. Đối với văn học Việt Nam, dòng sông … Đọc tiếp Uyên Nguyên: Từ Phù Sa Quê Hương Đến Biển Lớn Văn Học
“Những kẻ viết văn làm thơ trong thời đại hôm nay cứ như những kẻ lạc loài, những người ‘Di–Gan’ cuối cùng còn sót lại. Những kẻ mang nghiệp chữ trong xã hội hiện đại giống như những tay du tử mơ mộng ‘Lui về lập cõi hoa vàng náu thân’. Cái cõi hoa vàng trong tâm tưởng nhưng cũng rất hiện thực, ‘cõi hoa … Đọc tiếp Uyên Nguyên: Cánh Diều Trên Triền Dốc Chữ…
AI[1], hay trí tuệ nhân tạo, không phải là một khái niệm mới. Từ hàng nghìn năm trước, con người đã khao khát tạo ra những thực thể có thể mô phỏng trí tuệ và khả năng tư duy. Trong thần thoại Hy Lạp, Prometheus[2] đã đánh cắp lửa từ các vị thần để trao cho loài người, biểu tượng cho khát vọng vượt qua … Đọc tiếp Uyên Nguyên: AI – Giữa Lời Khen và Tiếng Chê…
Khi cánh hoa cuối cùng buông mình theo làn gió, người ta không chỉ nhìn thấy sự chia lìa của màu sắc và hương thơm, mà còn cảm nhận vẻ đẹp vĩnh cửu của sự mong manh. Cuộc đời của nữ văn sĩ Quỳnh Dao tựa như một bài thơ vừa khép lại trong tiếng thở dài của thời gian. Nhưng ở đó, giữa từng … Đọc tiếp Uyên Nguyên: Hương Hoa Cõi Tạm
Văn chương tựa một giấc mơ miên man, nơi những câu chuyện đời thường được thắp sáng bằng ánh sáng của trí tưởng tượng và tâm hồn. Nhưng giấc mơ ấy, giờ đây trong thế giới của người Việt hải ngoại, đôi khi hóa thành một cơn mộng mị buồn, lẩn khuất giữa hiện thực khắc nghiệt của cuộc sống lưu vong. Chúng ta, với … Đọc tiếp Uyên Nguyên: Văn Học Việt Nam Hải Ngoại: Nơi Câu Chữ Trở Thành Quê Hương…
Uyên Nguyên 