Tám ngày ở Bắc California, tôi chụp ít nhất vài trăm bức ảnh ở nhiều nơi ghé lại và nhiều chặng đường đã qua.

Trên chuyến bay đêm về lại Boston, không ngủ được, đem hình ảnh, cả từ máy Nikon lẫn Iphone, ra xem và tự hỏi, nếu phải chọn một hay vài bức ảnh mà mình thích nhất sẽ là những bức ảnh nào.

Về nghệ thuật, khá nhiều ảnh đẹp nhưng ý nghĩa có lẽ là những bức ảnh tôi chụp bằng iphone khi Triết Tran Triet sắp xếp sách trên bàn chuẩn bị cho buổi tối tâm tình ở chùa Phổ Từ làm tôi cảm động nhất.

Cảm động vì nghĩ đến Triết và những người Việt như Triết ở khắp nơi đang cố gắng dựng lại những gì tưởng chừng như đã mất.

Tôi thường nhớ về Thư viện Quốc Gia, nơi tôi đến thường xuyên trong suốt ba năm học đại học ở Sài Gòn. Những ngày vùi đầu vào các lý thuyết chính trị từ quan hệ quốc tế của Hans Morgenthau cho đến bộ lịch sử Thế chiến Thứ Hai của Sir Winston Churchill dày cả ngàn trang. Những gốc me già, những quán cà phê quen thuộc và thân thương với tôi đến nỗi khi thành lập một trong những nhóm Internet đầu tiên của văn nghệ sĩ người Việt tôi đặt tên là Quán Cây Me.

Sau 30-4, phần lớn sách trong thư viện này đã bị xếp vào loại “văn hóa đồi trụy” và bị đem đi đốt. Tác tác giả Việt Nam của chúng, nếu còn sống cũng đã bị ném vào tù và không ít trong số họ đã chết trong tù.

Nhưng văn hóa của một dân tộc không chỉ nằm trong sách vở mà còn trong máu, trong suy nghĩ, trong nhận thức được truyền thừa từ thế hệ này sang thế hệ khác, từ kỷ nguyên này sang kỷ nguyên khác. Ngay cả khi một tác phẩm bị đem đi đốt cũng đã có một tác phẩm mới đang thai nghén trong lòng của một tác giả nào đó.

Sông lịch sử lại tiếp tục trôi.

Ở hải ngoại, nhiều tác phẩm tưởng chừng như đã mất đi được sưu tầm và in lại. Nhiều tác phẩm khác lần lượt ra đời. Tác giả của chúng là những nhà văn, nhà thơ đã thành danh trước 1975 nhưng cũng có khá nhiều khuôn mặt mới, trong thế hệ tôi và ngay cả trẻ hơn, góp phần.

Tôi vẫn nhớ tối đó Triết phát biểu “Mình không có đủ phương tiện tài chánh và kỹ thuật để làm một thư viện online thì tại sao không để Amazon giúp mình làm công việc đó mà không tốn kém gì.”

Thật vậy, nếu hôm nay các bạn vào Amazon để tìm sách Việt, các bạn sẽ ngạc nhiên khi thấy sách Việt trong đó rất nhiều. Triết đóng góp một phần rất lớn trong cố gắng đưa các tác giả Việt Nam vào thị trường sách vở của Amazon nhưng quan trọng hơn được Amazon bảo quản giùm mà không tốn kém.

Bài viết ngắn này nhắc lại một kỷ niệm đáng nhớ ở chùa Phổ Từ chứ không phải để cám ơn.

Chúng tôi, những chiếc lá của mùa thu cũ đã phai nhưng để lại mầm xanh cho mùa xuân sẽ tới.

Trần Trung Đạo

Chuyên mục:Bài hay trên net., Thân hữu, Thân hữu

Thẻ:Lotus Media, Trần Trung Ðạo